วันพุธที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2556

ถอดคำประพันธ์ ขุนช้างขุนแผน ตอน ขุนช้างถวายฎีกา 3


หมื่นวิเศษรับคำแล้วอำลา                    รีบมาบ้านขุนช้างหาช้าไม่
ครั้นแอบดูอยู่แต่ไกล                          เห็นผู้คนขวักไขว่ทั้งเรือนชาน
ขุนช้างนั่งเยี่ยมหน้าต่างเรือน                ดูหน้าเฝื่อนทีโกรธอยู่งุ่นง่าน
จะดื้อเดินเข้าไปไม่เป็นการ                   คิดแล้วลงคลานเข้าประตู
              ครานั้นเจ้าหม่อมขุนช้าง         นั่งคาหน้าต่างเยี่ยมหน้าอยู่
เห็นคนคลานเข้ามาเหลือบตาดู              นี่มาหลอกกูหรืออย่างไร
ถอดความได้ว่า
            หมื่นขุนวิเศษรับคำจากจมื่นไวย(พลายงาม) แล้วมาที่บ้านขุนช้าง พอเข้าไปถึงเรือนขุนช้าง  ดูท่าทางขุนช้างกำลังโกรธเคืองจึงคลานเข้าไปหา  ขุนช้างเห็นเข้าก็โกรธเพราะนึกว่ามาหลอกตน 


----------------------------------------------------------------------------------------


อะไรพอสว่างวางเข้ามา                        เด็กหวาจับถองให้จงได้
ลุกขั้นถกเขมรร้องเกนไป                    ทุดอ้ายไพร่ขี้ครอกหลอกผู้ดี
ครานั้นวิเศษผลคนว่องไว                      ยกมือไหว้ไม่วิ่งหนี
ร้องตอบไปพลันในทันที                        คนดีดอกข้าไหว้ใช่คนพาล
ข้าพเจ้าเป็นบ่าวพระหมื่นไวย                  เป็นขุนหมื่นรับใช้อยู่ในบ้าน
ท่านใช้ให้กระผมมากราบกราน                ขอประทานคืนนี้พระหมื่นไวย
คำศัพท์
ถอง                   หมายถึง  กระทุ้งด้วยศอก
ถกเขมร             หมายถึง  การนุ่งผ้าหยักรั้งขึ้นไปให้พ้นหัวเข่าถึงง่ามก้น บางทีเรียกว่าขัดเขมร
ร้องเกน              หมายถึง  ร้องตะโกนดังๆ
ทุด                    หมายถึง  คำที่เปล่งออกมาแสดงความไม่พอใจหรือติเตียน
ถอดความได้ว่า
หมื่นวิเศษรีบยกมือขึ้นไหว้แล้วตอบว่าตนเป็นคนดีไม่ใช่คนร้าย  เป็นบ่าวของจมื่นไวยเป็นขุนหมื่นรับใช้อยู่ในบ้าน  พลายงามไม่สบายจึงใช้ให้ตนมาแจ้ง ขอให้นางวันทองอยู่ด้วยหนึ่งคืน


----------------------------------------------------------------------------------------



เจ็บจุกประจุบันมีอันเป็น                      ก็ไขก็เห็นหาหายไม่
ร้องโอดโดดดิ้นเพียงสิ้นใจ                    จึงใช้ให้ตัวข้ามาแจ้งการ
พอพบท่านมารดามาส่งทุกข์                 ข้าพเจ้าร้องปลุกไปในบ้าน
จะกลับขึ้นเคหาเห็นช้านาน                    ท่านจึงรีบไปในกลางคืน
พยาบาลคุณพระนายพอคลายไข้             คุณอย่าสงสัยว่าไปอื่น
ให้คำมั่นสั่งมาว่ายั่งยืน                          พอหายเจ็บแล้วจะคืนไม่นอนใจ
คำศัพท์
เจ็บจุกประจุบัน  หมายถึง  มีอาการจุกเสียดขึ้นมาทันที
ส่งทุกข์              หมายถึง  เข้าส้วม
ถอดความได้ว่า
            พลายงามไม่สบายเลยจึงอยากพบหน้าแม่ เลยให้คนใช้ไปตามแม่มาถึงส้วม แม่จึงมาหาหลายงามหลพลายงามจึงหมื่นวิเศษผลมาแจ้ง ถ้าหายแล้วจะพานางวันทองกลับไป

 ----------------------------------------------------------------------------------------

  
             ครานั้นขุนช้างได้ฟังว่า             แค้นดังเลือดตาจะหลั่งไหล
ดับโมโหโกรธาทำว่าไป                         เราก็ไม่ว่าไรสุดแต่ดี
การเจ็บไข้ล้มตายไม่วายเว้น                    ประจุบันเป็นทั้งกรุงศรี
ถ้าขัดสนสิ่งไรที่ไม่มี                              ก็มาเอาที่นี่อย่าเกรงใจ
ว่าแล้วปิดบานหน้าต่างผาง                      ขุนช้างเดือดดาลทะยานไส้
ทอดตัวลงกับหมอนถอนฤทัย                   ดูดู๋เป็นได้เจียววันทอง
คำศัพท์
ประจุบัน  หมายถึง  ปัจจุบัน  เรียกโรคภัยที่เกิดขึ้นในทันทีทันใดว่าโรคปัจจุบัน
ถอดความได้ว่า
            ขุนช้างได้ฟังแล้วรู้สึกแค้นขึ้นมา  แต่แกล้งพูดต่อไปว่า การเจ็บไข้นั้นเป็นเรื่องปกติเป็นกันทั่วไป ถ้าขัดสนสิ่งใดให้มาขอที่ตน พอขุนช้างพูดเสร็จก็ปิดประตูดังผาง แล้วเข้าไปนอนแค้นนางวันทองกับครอบครัว


 ----------------------------------------------------------------------------------------


 เพราะกูแพ้ความจมื่นไวย                                   มันจึงเหิมใจทำจองหอง
พ่อลูกแม่ลูกถูกทำนอง                         ถึงสองครั้งแล้วเป็นแต่เช่นนี้
อ้ายพ่อไปเชียงใหม่มีชัยมา                    ตั้งตัวดังพญาราชสีห์
อ้ายลูกเป็นหมื่นไวยทำไมมี                    เห็นกูนี้คนผิดติดโทษทัณฑ์
มันจึงข่มเหงไม่เกรงใจ                          จะพึ่งพาใครได้ที่ไหนนั่น
ขุนนางน้อยใหญ่เกรงใจกัน                     ถึงฟ้องมันก็จะปิดให้มิดไป
คำศัพท์
ทัณฑ์  หมายถึง  โทษเนื่องด้วยความผิด
ถอดความได้ว่า
เพราะว่าตนแพ้ความจมื่นไวยจึงทำให้จมื่นไวยเหิมใจนัก  ทั้งขุนแผนและพลายงามนั้นชนะตนถึง 2 ครั้งแล้ว แล้วคิดขึ้นมาได้ว่าจะไปฟ้องคดีแย่งนางวันทองคืน  ถ้าฟ้องตามกระบวนการพวกขุนนางจะช่วยสองพ่อลูกนั้นได้ 


 ----------------------------------------------------------------------------------------


ตามบุญตามกรรมได้ทำมา                            จะเฆี่ยนฆ่าหาคิดชีวิตไม่
ยิ่งคิดเดือดดาลทะยานใจ                             ฉวยได้กระดารชนวนมา
ร่างฟ้องท่องเทียบให้เรียบร้อย                       ถ้อยคำถี่ถ้วนเป็นหนักหนา
ลงกระดาษพับไว้มิได้ช้า                               อาบน้ำผลัดผ้าแล้วคลาไคล
วันนั้นพอปิ่นนรินทร์ราช                                เสด็จประพาสบัวยังหากลับไม่
ขุนข้างมาถึงซึ่งวังใน                                    ก็คอยจ้องที่ใต้ตำหนักน้ำ
คำศัพท์
เสด็จประพาสบัว  หมายถึง  การเสด็จประพาสท้องทุ่งในฤดูน้ำหลากที่มีน้ำเต็มเปี่ยมมีดอกบัวและพันธุ์ไม้            น้ำที่งดงาม  อาจเป็นฤดูเล่นเรือหรือเล่น ดอกสร้อยสักวา
ถอดความได้ว่า
 คราวนี้ต้องฟ้องกับพระพันวษาเองถึงจะถูกเฆี่ยนตีก็ตาม  ว่าแล้วก็หยิบกระดานชนวนขึ้นมาร่างคำฎีกาแล้วลอกใส่กระดาษอีกที เสด็จแล้วก็อาบน้ำเตรียมตัวไปทูลพระพันวษา ขุนช้างมาคอยจ้องเข้าเฝ้าพระพันวษาที่ตำหนักน้ำ  ตั้งแต่ยังไม่เสด็จกลับจากประพาสบัว 


 ----------------------------------------------------------------------------------------

  
      จะกล่าวถึงพระองค์ผู้ทรงเดช             เสด็จคืนนิเวศน์พอจวนค่ำ
ฝีพายรายเล่มมาเต็มลำ                          เรือประจำแหนแห่เซ็งแช่มา
พอเรือพระที่นั่งประทับที่                         ขุนช้างก็รี่ลงตีนท่า
ลอยคอชูหนังสือดื้อเข้ามา                       ผุดโผล่โงหน้ายึดแคมเรือ
เข้าตรงบโทนอ้นต้นกัญญา                    เพื่อนโขกลงด้วยกะลาว่าผีเสื้อ
มหาดเล็กอยู่งานพัดพลัดตกเรือ                ร้องว่าเสือตัวใหญ่ว่ายน้ำมา
คำศัพท์
นิเวศน์        หมายถึง  บ้าน,วัง
บโทนอ้นต้นกัญญา  หมายถึง  บโทนคือพนักงานคอยให้จังหวะสัญญาณให้ฝีพาย พายเรือช้าหรือเร็ว  เรือในที่นี้เป็นเรือต้นกัญญา  คือ เป็นเรือหลวงยาว  มีเครื่องบังแดดเป็นรูปหลังคา  อัน น่าจะเป็นชื่อของบโทน
ผีเสื้อ           หมายถึง  เทวดาที่รักษาน่านน้ำ ในที่นี้หมายถึงผีน้ำ
ถอดความได้ว่า
พระพันวษารีบเสด็จกลับตอนค่ำขุนช้างรีบลงจากท่าแล้วลอยคอชูหนังสือฎีกาถวาย  โดยโผล่เข้ามาทางที่แคมเรือจนคนบนเรือตกใจนึกว่าเป็นผีน้ำหรือเสือว่ายมา  ทำให้เกิดความวุ่นวาย จนมหาดเล็กอยู่งานพลัดตกจากเรือ แล้วร้องว่าเสือตัวใหญ่ว่ายน้ำมา

 ----------------------------------------------------------------------------------------


ขุนช้างดึงดื้อมือยึดเรือ                        มิใช่เสือกระหม่อมฉานล้านเกศา
สู้ตายของถวายซึ่งฎีกา                       แค้นเหลือปัญญาจะทนทาน
ครานั้นสมเด็จพระพันวษา                    ทรงพระโกรธาโกลาหล
ทุดอ้ายจัญไรมิใช่คน                          บนบกบนฝั่งดังไม่มี
ใช่ที่ใช่ทางวางเข้ามา                         ฤๅอ้ายช้างเป็นบ้ากระมังนี่
เฮ้ยใครรับฟ้องของมันที                      ตีเสียสามสิบจึงปล่อยไป
คำศัพท์
ฎีกา             หมายถึง  คำร้องทุกข์ที่ยื่นถวายพระเจ้าแผ่นดิน
ถอดความได้ว่า
            ขุนช้างเอามือไปยึดเรือแล้วพูดว่าเป็นตนเองไม่ใช่เสือจะมาขอถวายฎีกา พระพันวษากริ้วว่าขุนช้างมิใช่คนบนฝั่งก็มีไม่ไปกลับลุยน้ำมาหาหรือว่าขุนช้างเป็นบ้าถึงทำเช่นนี้  จึงสั่งให้มหาดเล็กไปรับฎีกาแล้วโบยขุนช้าง 30 ที  แล้วจึงปล่อยไป 


 ----------------------------------------------------------------------------------------



มหาดเล็กก็รับเอาฟ้องมา                       ตำรวจคว้าขุนช้างหางวางไม่
ลงพระราชอาญาตามว่าไว้                      พระจึงให้ตั้งกฤษฎีกา
ว่าตั้งแต่วันนี้สืบไป                               หน้าที่ของผู้ใดให้รักษา
ระวางโทษเบ็ดเสร็จเจ็ดสถาน                  ถึงประหารชีวิตเป็นผุยผง
ตามกฤษฎีการักษาพระองค์                     แล้วลงจากพระที่นั่งเข้าวังใน
คำศัพท์
กฤษฏีกา  หมายถึง  บทกฎหมายซึ่งพระมหากษัตริย์ทรงตราขึ้น  เพื่อใช้ในการบริหาร เรียกว่า พระราชกฤษฎีกา
ถอดความได้ว่า
            มหาดเล็กรับคำฟ้องของขุนช้าง แล้วนำตัวขุนช้างไปเฆี่ยนตี และพระพันวษาทรงออกกฎ (กฤษฎีกา) ว่า ถ้าใครประมาทปล่อยให้คนเข้ามาได้เช่นนี้อีกจะลงโทษสูงสุดถึงประหารชีวิต

  ----------------------------------------------------------------------------------------


จะกล่าวถึงขุนแผนแสนสนิท                   เรืองฤทธิ์ลือจบพิภพไหว
อยู่บ้านสุขเกษมเปรมใจ                         สมสนิทพิสมัยด้วยสองนาง
ลาวทองกับแก้วกิริยา                             ปรนนิบัติวัตถาไม่ห่างข้าง
เพลิดเพลินจำเริญใจไม่เว้นวาง                 คืนนั้นในกลางซึ่งราตรี
นางแก้วลาวทองทั้งสองหลับ                   ขุนแผนกลับผวาตื่นฟื้นจากที่
พระจันทรจรแจ่มกระจ่างดี                       พระพายพัดมาลีตรลบไป
คำศัพท์
พิสมัย    หมายถึง  ความรัก,ความปลื้มใจ
พระพาย             หมายถึง  ลม
มาลี       หมายถึง  ดอกไม้
ตรลบ    หมายถึง  (ตลบ)  หกหลังมา,ย้อนกลับมา,ฟุ้ง
ถอดความได้ว่า
ขุนแผนมีความสุขที่มีนางลาวทองและนางแก้วกิริยาคอยปรนนิบัติ  คืนนั้นขณะที่นางทำสองหลับไปขุนแผนกลับผวาตื่น
  

 ----------------------------------------------------------------------------------------



คิดคะนึงมิตรแต่ก่อนเก่า                              นิจจาเจ้าเหินห่างร้างพิสมัย
ถึงสองครั้งตั้งแต่พรากจากพี่ไป                     ดังเด็ดใจจากร่างก็ราวกัน
กูก็ชั่วมัวรักแต่สองนาง                                ละวางให้วันทองน้องโศกศัลย์
เมื่อตีได้เชียงใหม่ก็โปรดครัน                        จะเพ็ดทูลคราวนั้นก็คล่องใจ
สารพัดที่จะว่าได้ทุกอย่าง                             อ้ายขุนช้างไหนจะโต้จะตอบได้
ไม่ควรเลยเฉยมาไม่อาลัย                            บัดนี้เล่าเจ้าไวยไปรับมา
ถอดความได้ว่า
ขุนแผนคิดถึงนางวันทองซึ่งได้พรากจากตนไปถึง 2 ครั้ง  โดยที่ตนนั้นมัวแต่อยู่กับนางลาวทองและนางแก้วกิริยาปล่อยให้นางวันทองต้องเศร้า เมื่อตอนไปตีเชียงใหม่ได้ก็ไปทูลขอนางวันทองก็ได้กลับมาแล้วขุนช้างก็ไปพรากอีก ตอนนี้พลายงามไปรับตัวนางวันทองมาแล้ว


 ----------------------------------------------------------------------------------------


จำกูจะไปสู่สวาทน้อง                              เจ้าวันทองจะคอยละห้อยหา
คิดพลางจัดแจงแต่งกายา                        น้ำอบทาหอมฟุ้งจรุงใจ
ออกจากห้องย่องเดินดำเนินมา                  ถึงเรือนลูกยาหาช้าไม่
เข้าห้องวันทองในทันใด                          เห็นนางหลับใหลนิ่งนิทรา
ลดตัวลงนั่งข้างวันทอง                            เตือนต้องด้วยความเสน่หา
สั่นปลุกลุกขึ้นเถิดน้องอา                         พี่มาหาแล้วอย่านอนเลย
ถอดความได้ว่า
            ขุนแผนคิดว่าตนต้องไปหานางวันทองป่านนี้คงจะเฝ้ารอตนอยู่ว่าแล้วจึงแต่งตัวแล้วออกจากห้องไปยังเรือนพลายงาม  เข้าไปในห้องนารงวันทองเห็นนางหลับอยู่ จึงนั่งลงข้างๆแล้วปลุกให้นางตื่น ว่าตนมาหาแล้วให้ตื่น

 ----------------------------------------------------------------------------------------


นางวันทองตื่นอยู่รู้สึกตัว                        หมายใจว่าผัวก็ทำเฉย
นิ่งดูอารมณ์ที่ชมเชย                             จะรักจริงฤๅจะเปรยเป็นจำใจ
แต่นิ่งดูกิริยาเป็นช้านาน                          หาว่าขานตอบโต้อย่างไรไม่
ทั้งรักทั้งแค้นแน่นฤทัย                           ความอาลัยปั่นป่วนยวนวิญญา
ถอดความได้ว่า
            ชุนแผนมาถึงเรือนพลายงาม  เข้าไปในห้องนางวันทองแล้วพบนางหลับไป  จึงนั่งข้างๆแล้วปลุกให้นางตื่น ว่าตนมาแล้ว

                                         ----------------------------------------------------------------------------------------
***********
           ถอดคำประพันธ์โดยเด็ก 6/7 นบ. รุ่น81

3 ความคิดเห็น:

  1. นางวันทองตื่นอยู่รู้สึกตัว หมายใจว่าผัวก็ทำเฉย
    นิ่งดูอารมณ์ที่ชมเชย จะรักจริงฤๅจะเปรยเป็นจำใจ
    แต่นิ่งดูกิริยาเป็นช้านาน หาว่าขานตอบโต้อย่างไรไม่
    ทั้งรักทั้งแค้นแน่นฤทัย ความอาลัยปั่นป่วนยวนวิญญา

    แปลผิดค่ะ

    ตอบลบ
  2. PokerStars Casino PA Review 2021 - JTM Hub
    PokerStars Casino offers $5 no deposit bonus 경상남도 출장안마 + $20 free no deposit bonus! and you 경주 출장샵 will not be able 군포 출장샵 to deposit any amount to 경상남도 출장샵 this 충청북도 출장안마 site. Pokerstars Casino offers

    ตอบลบ
  3. ข้อมูลดี!! ไม่สามารถรอโพสต์ต่อไปของคุณ!
    ความคิดเห็นโดย: muhammad solehuddin
    คำทักทายจากมาเลเซีย

    ตอบลบ